65 жыл бұрын СССР басшысы Иосиф Сталин инсульттан қайтыс болды. Содан кейін бірнеше жылдан кейін сталиндік азаптау мекемесі - ГУЛАГ (Еңбекпен түзеу лагерьлері мен жер аударылғандар қоныстарының және қамау орындарының Бас басқармасы) жойылды. Совет одағының түкпір-түкпірінде орналасқан осы лагерлерде миллиондаған адам қамауда отырды. ГУЛАГ тікелей Сталиннің бұйрығымен құрылды.
Сталиндік жазалау лагерьлері
![ГУЛАГ орналасқан жерлерді көрсететін карта.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/ae21746a-6648-4851-90f7-6e72aafe0f4b_w1024_q10_s.jpg)
1
ГУЛАГ орналасқан жерлерді көрсететін карта.
![Қазақстанның Қарағанды жеріндегі Карлаг ГУЛАГ жүйесіндегі ең ірі лагерьлердің бірі болды. Қарағанды лагерінде 800 мың адам отырды.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/3c60bafe-fc22-4dd6-ba40-c4c3b54d025d_w1024_q10_s.jpg)
2
Қазақстанның Қарағанды жеріндегі Карлаг ГУЛАГ жүйесіндегі ең ірі лагерьлердің бірі болды. Қарағанды лагерінде 800 мың адам отырды.
![Қамаудағы әйелдер нашар жылытылған барак үйлерде тұрды. ](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/6e559141-f42b-4ed4-829c-4211e8826d1c_w1024_q10_s.jpg)
3
Қамаудағы әйелдер нашар жылытылған барак үйлерде тұрды.
![ГУЛАГ-тағы ыдыс-аяқ.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/249f5b1e-a8fa-41e0-a6a7-3a507076b61b_w1024_q10_s.jpg)
4
ГУЛАГ-тағы ыдыс-аяқ.
![Лагерьдегі адамдарды СССР тегін жұмысшы күші ретінде пайдаланды. Қамудағылар канал, жол, өндіріс орындары құрылыстарын салды. Суретте: Беломорканал құрлысындағы тұтқын әйелдер. 1932 жыл.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/a8953dd5-8fb0-400e-9e21-71ded66ec1bf_w1024_q10_s.jpg)
5
Лагерьдегі адамдарды СССР тегін жұмысшы күші ретінде пайдаланды. Қамудағылар канал, жол, өндіріс орындары құрылыстарын салды. Суретте: Беломорканал құрлысындағы тұтқын әйелдер. 1932 жыл.
![Беломорканал.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/4fec3547-b771-4e49-9d68-b3389b02b4cf_w1024_q10_s.jpg)
6
Беломорканал.
![Лагерь басшылары сөйлеген жиналыстан соң. 1932 жыл.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/c3d7469a-a23b-404e-8c58-0b78a887491d_w1024_q10_s.jpg)
7
Лагерь басшылары сөйлеген жиналыстан соң. 1932 жыл.
![Лагерьдегі тігін цехы. 1932 жыл.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/ce979df4-c31a-4eab-bdf4-f2d41cd4a7ba_w1024_q10_s.jpg)
8
Лагерьдегі тігін цехы. 1932 жыл.
![Тұтқынның таңба соғылған күпәйкесі.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/b5289a91-ccb4-485e-8b4c-4ecbaed74be4_w1024_q10_s.jpg)
9
Тұтқынның таңба соғылған күпәйкесі.
![Лагерьдегі таңғы ас. ](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/c5c396af-c7a3-4097-b986-c1036f649fe3_w1024_q10_s.jpg)
10
Лагерьдегі таңғы ас.
![Тұтқындар темір жол құрылысында.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/1a19b7cf-34f5-4351-b371-9de4ab10525e_w1024_q10_s.jpg)
11
Тұтқындар темір жол құрылысында.
![Лагерьдегі лазарет.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/a41e1a9d-8648-4152-a64a-1ca0f8179e06_w1024_q10_s.jpg)
12
Лагерьдегі лазарет.
![1948 жылы құрылған Озерное лагері. Озерлагта қамауда отырған адамдар БАМ (Байкал-Амур магистралі) құрлысына жегілді.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/2b1e59ab-b6b5-4977-bfb9-2f19573746e3_w1024_q10_s.jpg)
13
1948 жылы құрылған Озерное лагері. Озерлагта қамауда отырған адамдар БАМ (Байкал-Амур магистралі) құрлысына жегілді.
![Озерлагтағы ағаш кесушілер.](https://d2i91c2tzvj86d.cloudfront.net/baef908e-5dd0-4e06-8f17-73aa0b82a21e_w1024_q10_s.jpg)
14
Озерлагтағы ағаш кесушілер.